JONKHEER AEMILIUS VON BÜLOW
Venestraat 19
Tja, als je ziet in welke staat de huidige huisjesmelker, ene Strik uit Meppel, dit pand Venestraat 19 én 19a laat verloederen, zou je niet op het idee komen dat er niet alleen de directeur bouw- en woningtoezicht heeft gewoond maar ook jonkheer Von Bülow, met echtgenote en twee dochters, allen jonkvrouwen.
We weten over hem eigenlijk niet veel. Hij was inspecteur van de directe belastingen en is aan het eind van de jaren twintig overgeplaatst naar Zutphen, wellicht een stapje hoger in de strak getrapte hiërarchie van deze tak van de rijksdienst.
Zijn grootvader was jonkheer Arie von Bülow. Bij leven controleur van de belastingen in Dokkum, overleden in 1909 in Den Haag, op 80 jarige leeftijd. Toen die 13 jaar was, in 1841, is hij in de adelstand verheven. Die grootvader was natuurlijk ook adelijk getrouwd, namelijk -dichtbij- met Emilie Rosalie gravin van Rechteren Limpurg. Emilie werd op kasteel Rechteren geboren in 1836 en was dus acht jaar ouder dan haar man Arie.
Zij waren getrouwd in Kampen in 1863.
Daar is Aemilius ook geboren en hij komt in de militieregisters van Kampen voor. Zoals een belangrijk deel van zijn Duitse familie begon hij een militaire loopbaan.
De hamvraag is waarom werd Arie's vader (Aemilius' overgrootvader) nu eigenlijk ingelijfd in de Nederlandse adel. Waarschijnlijk is er geen andere reden dan zijn 'hoge' geboorte.
Het werkt ook wel een tikje op de lachspieren hoe deze adellijke families aan ontzagwekkende (zo zal het tenminste toch bedoeld zijn) titulatuur kwam. In de advertentie waarin het overlijden van zijn schoonvader kond gedaan wordt, 2 april 1929, blijkt dat Jonkheer mr. Louis Albert Sigismund Jacques de Milly van Heiden Reinestein te zijn, burgemeester van Zuidlaren en gedeputeerde van de provincie Drenthe. De tweede helft van die naam is de achternaam. Aemilius von Bülow woonde in de Venestraat samen met zijn vrouw jonkvrouwe H.C.D.C. von Bülow - De Milly van Heiden Reinestein (1885, Tynaarlo). Henriëtte Christina Dido Cecilia werd in de wandelgang "de Millij" genoemd.
Haar droevige overlijdensbericht, in 1933 (Zutphen) is uiterst sober; zij is nog pas 48 jaar en laat twee kinderen na die ook sober als R.M. von Bülow en E.R. von Bülow worden benoemd.
Deze twee meisjes zullen in de Nieuwe Haven (nr. 4) (inmiddels Luttekestraat) of de Terborchstraat (nr. 20) zijn geboren in respectievelijk 1914 en 1917.
De dan nog ongehuwde Aemilius was in 1913 uit Delfzijl naar Zwolle gekomen. In september 1913 vindt het huwelijk plaats met 'de Millij'.
Emilie Rosalie (E.R.) blijft ongehuwd en sterft in 1955 in Zeist. Hoe het jonkvrouwe Rolina Maria (R.M.) is vergaat, weet ik niet.
Ik zag in een recapitulatie van het Nederlandse adelsboek dat de naam Von Bülow in Nederland in 1997 is uitgestorven. Een reden te meer om te blijven proberen iets meer van deze mede-bewoners van de Venestraat te weten te komen.
Voor wie de naam Von Bülow geen belletjes deed rinkelen, ik dacht direct aan de Duitse Von Bülows, in het bijzonder aan de kanselier (een dubbelfunctie met die van minister-president van Pruisen) benoemd door keizer Wilhelm II nadat die zich van Von Bismarck had ontdaan: van 1900 - 1909. (Zat nog iemand tussen.)
Op het internet is gemakkelijk na te zoeken wat men als Von Bülows verdiensten beschouwd en dat men hem kwalijk neemt Wilhelm II in zijn Weltmachtanschauung gestijfd te hebben. Hij maakt deel uit van de kliekerige elite die de Eerste Wereldoorlog op z'n geweten heeft, op z'n minst als bevestiger van de heersende offensieve moraal in die kring.
Reichskanzler van het conservatieve type
De hele familie bestaat uit militairen en hoge ambtsdragers. Een hoofdrol te velde wordt bijvoorbeeld gespeeld door generaal-veldmaarschalk Karl von Bülow. De militaire historici hebben geen goed woord voor hem over. Hem wordt direct de nederlaag bij de Marne verweten in september 1914 en daarmee de nederlaag van Duitsland omdat vanaf dat moment Duitsland nooit meer Frankrijk op de knieën kon krijgen, zoals overigens Von Schlieffen voorspeld had.
blunderende generaal-veldmaarschalk
Wat de jonkheer van de vredelievende belastingdienst daarmee te maken heeft. Inderdaad, niets en hij was maar een aanleiding om toch weer even over WO I te beginnen..
Er is een familiefoto van de Von Bülows uit 1928, maar ik heb geen enkele aanwijzing dat de Nederlandse tak daarop vertegenwoordigd is. Maar familie is het.
